Η δράση Παλαιό/Νέο Κωσταράζι ήταν μια ερευνητική πρωτοβουλία του Αρχείου Ιωάννη Ε. Σταμούλη υπό την Αιγίδα & με την Υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού, σε συνεργασία με ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Στράτο Δορδανά επίκουρο καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστήμιου Μακεδονίας & την στήριξη του Δήμου Άργους Ορεστικού.
Βιογραφικά Συντελεστών
Στράτος Δορδανάς
Επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη μελέτη των σχέσεων της Γερμανίας με τις βαλκανικές χώρες τον 19ο-20ο αιώνα, καθώς και σε ζητήματα σχετικά με την ιστορία του ελληνικού μακεδονικού χώρου.
Ειδικεύεται στην πολιτική-διπλωματική και κοινωνική ιστορία, στη μελέτη των πολεμικών συρράξεων και των εμφύλιων συγκρούσεων, με σημεία αναφοράς τους δύο παγκοσμίους πολέμους.
Είναι συγγραφέας των μελετών:
Έλληνες εναντίον Ελλήνων. Ο κόσμος των Ταγμάτων Ασφαλείας στην κατοχική Θεσσαλονίκη, 1941-1944 (Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2006).
Το αίμα των αθώων. Αντίποινα των γερμανικών αρχών κατοχής στη Μακεδονία, 1941-1944 (Εστία, Αθήνα 2007).
Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη. Επιβιώσεις του δοσιλογισμού στη Μακεδονία, 1945-1974 (Εστία, Αθήνα 2011).
Βιβλία με άλλους:
Κώστας Φωτιάδης-Στράτος Δορδανάς-Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Αθώα θύματα στο Βέρμιο. Οι Πύργοι και το Μεσόβουνο στην Κατοχή, 1941-1944 (Δήμος Βερμίου/Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη 2010).
Συν-επιμελητής: Στράτος Ν. Δορδανάς-Βάιος Καλογρηάς (έρευνα, μετάφραση, επιμέλεια, εισαγωγή), Η Γερμανική Αυτοκρατορία και οι Βαλκανικοί Πόλεμοι. Άγνωστες πτυχές από τα γερμανικά αρχεία (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών/Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη 2012).
Το Μακεδονικό και η Γερμανία. Απόρρητα έγγραφα του Γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών, (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών/Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη 2013).
Στράτος Ν. Δορδανάς-Βάιος Καλογρηάς, Οι Ζωές των Άλλων. Η Στάζι και οι Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Γερμανία (1949-1989), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2020.
Γκάτσιου Παναγιώτα
Η Παναγιώτα Γκάτσιου ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές (2018) και μεταπτυχιακές (2021) σπουδές της στο τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Από τον Ιούνιο του 2021 είναι υποψήφια διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας του ιδίου τμήματος με θέμα διδακτορικής διατριβής: Επιταγμένοι εργάτες και καταναγκαστική εργασία στην κατεχόμενη Ελλάδα (1941-1944).
Τα ερευνητικά και επιστημονικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη δεκαετία του 1940. Έχει παρακολουθήσει και συμμετάσχει με εισηγήσεις σε επιστημονικά συνέδρια με θέματα που σχετίζονται με την Σύγχρονη Ιστορία της Ελλάδας και των Βαλκανίων καθώς και σε ερευνητικά προγράμματα ως ιστορική ερευνήτρια.
Εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα στον χώρο της εκπαίδευσης.
Ζάικος Νικόλαος
Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Διδάκτωρ Νομικής με ειδίκευση στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο (1997, Άριστα), Τμήμα Νομικής, ΑΠΘ. Ερευνητικά ενδιαφέροντα: Ιστορία και θεωρία του διεθνούς δικαίου, Δίκαιο του Πολέμου, Γενοκτονίες – Νομική και ιστορική διάσταση, Θεσμοί – ιστορία – πολιτικές του αθλητισμού. Επιστημονικές δραστηριότητες (επιλογή): Μέλος, Μεικτή Διεπιστημονική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας για ιστορικά, αρχαιολογικά και εκπαιδευτικά θέματα. Διδασκαλία Μεταπτυχιακών Μαθημάτων στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Συμμετοχή σε επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (ενδεικτικά: Τεχνικό Πανεπιστήμιο, Βερολίνο/ Εβραϊκό Μουσείο, Βερολίνο/ Ίδρυμα για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος, Παρίσι). Επισκέπτης καθηγητής, Νομική Σχολή, Πανεπιστήμιο Tor Vergata, Ρώμη (2011). Βράβευση με την Υποτροφία Αλμπέρτος Ναρ για το βιβλίο Γυμναστικός Σύλλογος Μακαμπή (Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης/ Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, 2011). Διδασκαλία Μεταπτυχιακών Μαθημάτων στην Ανωτάτη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (2014-). Συγγραφικό έργο: Πέντε μονογραφίες και πολυάριθμες εκτενείς μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους με σύστημα κριτών στην ελληνική, αγγλική και γερμανική γλώσσα.
Μάρκος Χαρίτος
Σπουδές: Δίπλωμα Σκηνοθεσίας Κινηματογράφου (1995), Σχολή Χατζίκου, Αθήνα. Παρακολούθησε μαθήματα Αρχαίας Τραγωδίας, ζωγραφικής και φωτογραφίας, York University of Toronto (1981-82).
Πτυχίο Γραφίστα – Διακοσμητή, (1982), Σχολή Βακαλό, Αθήνα
Ξένες γλώσσες: Αγγλικά
Επαγγελματική δραστηριότητα: Εργάσθηκε από το 2001 έως το 2021 με αντικείμενο την διαφημιστική εκμετάλλευση των μέσων σταθερής τροχιάς (ΜΕΤΡΟ ΑΘΗΝΑΣ-ΗΣΑΠ) από το 2001-2011 στην ΑΜΕΛ ΑΕ και από το 2011-2021 στην ΣΤΑΣΥ ΑΕ
Από το 2001 μέχρι το 2006 ήταν παράλληλα και Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Δημοσίων
Σχέσεων της ΑΜΕΛ ΑΕ
Μεταξύ 2018-2020 αποσπάσθηκε στο ΕΚΟΜΕ ΑΕ με την ιδιότητα του σκηνοθέτη.
Από το 1984 μέχρι σήμερα έχει εργαστεί ως γραφίστας και εικονογράφος εγκυκλοπαιδειών.
Καλλιτεχνική Δραστηριότητα: Έγγραψε το λιμπρέτο του “Ορατορίου: Ρέκβιεμ για τα θύματα των Ναζί” σε μουσική σύνθεση Κώστα Μουστάκα, το οποίο ανέβηκε τον Δεκέμβρη του 2018 στην Λυρική Σκηνή, και τον Ιούνιο του 2019, ηχογραφήθηκε και μεταδόθηκε από το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ με τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ, σε μουσική διεύθυνση Γ. Αραβίδη, με σολίστ την Μαρίτα Παπαρίζου και τον Πέτρο Σαλάτα και αφηγητή τον Ιωάννη Σταματίου.
Το 2008 κυκλοφόρησε cd με τίτλο “ΝΥΧΤΕΣ ΥΓΡΕΣ” σε στίχους Μάρκου Χαρίτου και μουσική Κώστα Μουστάκα από τον μουσικό οίκο “Σείστρον”, με ερμηνευτές τον Μιχάλη Κακέπη και την Μαρίζα Κωχ
Από το 1986 μέχρι το 1998 πραγματοποίησε ή συμμετείχε σε διάφορες εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας.
Το 1995, Σκηνοθεσία, σενάριο, σκηνογραφική και ενδυματολογική επιμέλεια της ταινίας μικρού μήκους “Το Ενέχυρο»
Το 1992, Ενδυματολογική και σκηνογραφική επιμέλεια της ταινίας του κ. Ξεν. Κουτσάφτη “Το Τρένο της Σιωπής»
Την τελευταία δεκαετία ερευνά, αρθρογραφεί και έχει συμμετάσχει σε δεκάδες εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα για θέματα που σχετίζονται με τις οφειλόμενες από την Γερμανία Επανορθώσεις.
Το Αρχείο Ι. Ε. Σταμούλη
Η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία (α.μ.κ.ε.) με την επωνυμία «Αρχείο Ιωάννη Ε. Σταμούλη», δημιουργήθηκε το 2016 από τα μέλη της οικογένειας το δικηγόρου και πολιτικού Γιάννη Σταμούλη, ο οποίος διετέλεσε Ευρωβουλευτής και πρώτος αιρετός Νομάρχης Βοιωτίας.
Κύριος στόχος της εταιρείας, είναι η διατήρηση και η ανάδειξη στοιχείων της δικαιϊκής κληρονομιάς αλλά και άυλης και ενσώματης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η μέχρι τώρα δραστηριότητά της κινείται γύρω από τον πυρήνα του σκοπού της εταιρείας, σύμφωνα με τον οποίο επιδιώκεται η διατήρηση της ιστορικής μνήμης της περιόδου της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας με ιδιαίτερη έμφαση στην περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα από την έρευνα, τη μελέτη των ιστορικών γεγονότων, την παρουσίαση των επιστημονικών συμπερασμάτων και των σχετικών μελετών, την αρχειοθέτηση υφιστάμενου ιστορικού υλικού τεκμηρίωσης τη σχετική αρθρογραφία καθώς και τη δημιουργία πνευματικών και καλλιτεχνικών έργων.
Ενδεικτικά αναφέρονται δύο από τις πιο επιτυχημένες εκδηλώσεις.
Τον Ιούνιο του 2017, με τη στήριξη της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος και σημαντικές ιδιωτικές χορηγίες οργανώθηκε η έκθεση με τίτλο «Τρεις Πόλεις – Μια Ιστορία». Σε αυτήν παρουσιάστηκε, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το υλικό των κέντρων μνήμης τριών πόλεων που συνδέονται μοιραία με την ημερομηνία της 10ης Ιουνίου, καθώς μια τέτοια μέρα ναζιστικά στρατεύματα προέβησαν σε φρικώδεις πράξεις αντιποίνων, θανατώνοντας εκατοντάδες άμαχους, άνδρες γυναίκες και πολλά παιδιά. Πρόκειται για το ελληνικό Δίστομο, το τσέχικο Λίντιτσε και το γαλλικό Οραντούρ-συρ-Γκλαν.
Τον Δεκέμβριο του 2018, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, με τη στήριξη της Ελληνικής Βουλής και σημαντικότατη ιδιωτική οικονομική αρωγή, παρουσιάστηκε στην Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το μουσικό έργο «Ορατόριο – Ρέκβιεμ για τα θύματα των ναζί», ένα έργο του συνθέτη Κώστα Μουστάκα, σε λιμπρέτο Μάρκου Χαρίτου και σε εκτέλεση της ορχήστρας της ΕΡΤ και της χορωδίας της Τράπεζας της Ελλαδας.
Εθελοντικές συνεισφορές
Μαρία Παπαϊωάννου
Γεννήθηκε στην Καστοριά. Είναι καθηγήτρια αγγλικής γλώσσας και φιλολογίας. Η ενασχόληση με τα κοινά ήρθε από πολύ νωρίς, από τα φοιτητικά έτη, όταν πρωτοεξελέγη πρόεδρος του Πολιτιστικού Συνδέσμου Λάγκας, του τόπου καταγωγής της έως και σήμερα. Παράλληλα προστέθηκε εκλογή στο Δ/Σ Σύλλογο Γονέων και κηδεμόνων 2ου Γυμνασίου Άργους Ορεστικού καθώς και στο Δ/Σ του Συλλόγου Φίλων Ζωγραφικής και Βυζαντινού Πολιτισμού Καστοριάς.
Το 2010 εκλέγεται Πρόεδρος της Τ.Κ. Λάγκας Δήμου Άργους Ορεστικού κάτι που επαναλαμβάνεται το 2019.
Είναι συντάκτρια του blog Η ΛΑΓΚΑ ΜΟΥ- http://hlaggamou.blogspot.com/, που αφορά στην κοινότητα Λάγκας και έχει συγγράψει 2 βιβλία που βρίσκονται υπό έκδοση όσον αφορά την ιστορία και λαογραφία της Λάγκας: α), ΛΑΓΚΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ- Το χρονικό μιας αΐδιας ύπαρξης μέσα στους αιώνες (ΙΣΤΟΡΙΚΟ) και β) Η ΛΑΓΚΑ ΜΟΥ, ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΩΝ ΟΝΤΡΙΩΝ (ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ)
Έργο της είναι η αναγνώριση των κοινοτήτων του Δήμου ως Μαρτυρικών. Από το 2021 συμμετέχει στην Επιτροπή Μαρτυρικών Χωριών του Δήμου Άργους Ορεστικού και είναι υπεύθυνη για κάθε πολιτιστική ή άλλου είδους δραστηριότητα προς αυτήν την κατεύθυνση. Το 2019 βραβεύτηκε σε ειδική τελετή γι’ αυτήν την προσφορά της από τον Δήμου Άργους Ορεστικού.
Διεξάγει έρευνες και εκδηλώσεις ιστορικού και πολιτιστικού περιεχομένου με σκοπό την ανάδειξη της πολιτιστικής Κληρονομιάς του Δήμου Άργους Ορεστικού, και στο πλαίσιο αυτό συλλέγει και καταγράφει προφορικές μαρτυρίες κατοίκων Μαρτυρικών Χωριών.
Είναι τακτική αρθρογράφος στο περιοδικό «ΚΑΣΤΟΡΙΑΝΑ ΝΕΑ» του Συλλόγου Καστοριέων «Ομόνοια» Νέας Υόρκης.
ΠΑΛΑΙΟ/ΝΕΟ ΚΩΣΤΑΡΑΖΙ 